Class 8 Sanskrit Chapter 1 – सुभाषितानि

Class 8 Sanskrit Chapter 1 – सुभाषितानि

NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 1 सुभाषितानि – ऐसे छात्र जो कक्षा 8 संस्कृत विषय की परीक्षाओं में अच्छे अंक प्राप्त करना चाहते है उनके लिए यहां पर एनसीईआरटी कक्षा 8 संस्कृत अध्याय 1 (सुभाषितानि) के लिए सलूशन दिया गया है.यह जो NCERT Solution for Class 8 Sanskrit ‘रुचिरा भाग-3‘ Chapter 1 Subhashitani दिया गया है वह आसन भाषा में दिया है .ताकि विद्यार्थी को पढने में कोई दिक्कत न आए . इसकी मदद से आप अपनी परीक्षा में अछे अंक प्राप्त कर सकते है.इसलिए आप Class 8th Sanskrit Chapter 1 सुभाषितानि के प्रश्न उत्तरों को ध्यान से पढिए ,यह आपके लिए फायदेमंद होंगे.

Class8
SubjectSanskrit
Bookरुचिरा
Chapter Number1
Chapter Nameसुभाषितानि

NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit Chapter 1 सुभाषितानि

अभ्यासः (Exercise)

1. पाठे दत्तानां पद्यानां सस्वरवाचनं कुरुत। :

उत्तरम्- छात्राः शिक्षक/अध्यापक सहायतया कुरुत।

2. श्लोकांशेषु रिक्तस्थानानि पूरयत(श्लोकों के रिक्त स्थानों को पूरा कीजिए)

(क) समुद्रमासाद्य ………….।

(ख) ………….वचः मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।

(ग) तद्भागधेयं ………….पशूनाम्।

(घ) विद्याफलं …………. कृपणस्य सौख्यम्।

(ङ) पौरुषं विहाय यः …………. अवलम्बते।

(च) चिन्तनीया हि विपदाम् ………….प्रतिक्रियाः।

उत्तरम्- (क) समुद्रमासाद्य भवन्त्यपेयाः।

(ख) श्रुत्वा वचः मधुरसूक्तरसं सृजन्ति।

(ग) तद्भागधेयं परमं पशूनाम्।

(घ) विद्याफलं व्यसनिनः कृपणस्य सौख्यम्।

(ङ) पौरुषं विहाय यः हि दैवम् अवलम्बते।

(च) चिन्तनीया हि विपदाम् आदावेव प्रतिक्रियाः।

3. प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत

(प्रश्नों के उत्तर एक पद में लिखिए)

(क) व्यसनिनः किं नश्यति?

(ख) कस्य यशः नश्यति?

(ग) मधुमक्षिका किं जनयति?

(घ) मधुरसूक्तरसं के सृजन्ति?

(ङ) अर्थिनः केभ्यः विमुखा न यान्ति?

उत्तरम्- (क) विद्याफलं, (ख) लुब्धस्य, (ग) माधुर्यम्, (घ) सन्तः, (ङ) महीरूहेभ्यः ।

4. अधोलिखित-तद्भव-शब्दानां कृते पाठात् चित्वा संस्कृतपदानि लिखत

(निम्नलिखित तद्भव शब्दों के पाठ में से देखकर संस्कृत पद लिखिए)

यथा- कंजूस कृपणः

कड़वा …………………….
पूँछ …………………….
लोभी …………………….
मधुमक्खी …………………….
तिनका …………………….

उत्तरम्-कड़वा कटुकम्
पूँछ पुच्छः/पुच्छम्
लोभी लुब्धः
मधुमक्खी मधुमक्षिका
तिनका तृणम्

5. अधोलिखितेषु वाक्येषु कर्तृपदं क्रियापदं च चित्वा लिखत

(निम्नलिखित वाक्यों में से कर्ता और क्रियापद देखकर लिखिए)

वाक्यानि कर्ता क्रिया

यथा- सन्तः मधुरसूक्तरसं सृजन्ति। सन्त: सृजन्ति

(क) निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषाः। ……………………. …………………….

(ख) गुणज्ञेषु गुणाः भवन्ति। ……………………. …………………….

(ग) मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्। . ……………………. …………………….

(घ) पिशुनस्य मैत्री यशः नाशयति। ……………………. …………………….

(ङ) नद्यः समुद्रमासाद्य अपेयाः भवन्ति। ……………………. …………………….

उत्तरम्- वाक्यानि कर्ता क्रिया

(क) निर्गुणं प्राप्य भवन्ति दोषाः। दोषाः भवन्ति

(ख) गुणज्ञेषु गुणाः भवन्ति। गुणाः भवन्ति

(ग) मधुमक्षिका माधुर्यं जनयेत्। मधुमक्षिका जनयेत्

(घ) पिशुनस्य मैत्री यशः नाशयति। . मैत्री नाशयति

(ङ) नद्यः समुद्रमासाद्य अपेयाः भवन्ति। नयः भवन्ति

6. रेखाङ्कितानि पदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत(
रेखांकित पदों के आधार पर प्रश्न निर्माण कीजिए)

(क) गुणाः गुणज्ञेषु गुणाः भवन्ति।
(ख) नद्यः सुस्वादुतोयाः भवन्ति।
(ग) लुब्धस्य यशः नश्यति।
(घ) मधुमक्षिका माधुर्यमेव जनयति।
(ङ) तस्य मूर्ध्नि तिष्ठन्ति वायसाः।

उत्तरम्-(क) के गुणज्ञेषु गुणाः भवन्ति?
(ख) काः सुस्वादुतोयाः भवन्ति?
(ग) कस्य यशः नश्यति?
(घ) का माधुर्यमेव जनयति?
(ङ) तस्य कस्मिन् तिष्ठन्ति वायसाः?

7. उदाहरणानुसारं पदानि पृथक् कुरुत

(उदाहरण के अनुसार पदों को अलग कीजिए)
यथा-
समुद्रमासाद्य समुद्रम् + आसाद्य

माधुर्यमेव ……………………. + …………………….
अल्पमेव ……………………. + …………………….
सर्वमेव ……………………. + …………………….
दैवम् ……………………. + …………………….
महात्मनामुक्तिः ……………………. + …………………….
विपदामादावेव ……………………. + …………………….

उत्तरम्-

माधुर्यमेव माधुर्यम् + एव
अल्पमेव अल्पम् + एव
सर्वमेव सर्वम् + एव
दैवम् दैवम् + एव
महात्मनामुक्तिः महात्मनाम् + उक्तिः
विपदामादावेव विपदाम् + आदौ + एव

सुभाषितानि के बहुविकल्पीय प्रश्नोत्तर

अधोलिखित प्रश्नों के उत्तर के लिए दिए गए चार विकल्पों में से एक सही विकल्प का चयन करके लिखिए

1. गुणाः केषु गुणाः भवन्ति?

(क) जनेषु
(ख) असज्जनेषु
(ग) गुणज्ञेषु
(घ) दुर्जनेषु
उत्तरम्- गुणज्ञेषु

2. कस्य मैत्री नश्यति?

(क) सज्जनस्य
(ख) पिशुनस्य
(ग) असज्जनस्य
(घ) लुब्धस्य
उत्तरम्- पिशुनस्य

3. कटुकं शब्दस्य विलोम पदम् अस्ति

(क) सुस्वादुः
(ख) अम्लं
(ग) मधुरं
(घ) तिक्तं
उत्तरम्- मधुरं

4. ‘पशु’ शब्दस्य पष्ठी विभक्तिः बहुवचनम् अस्ति

(क) पशून्
(ख) पशूनाम्
(घ) पशुषु
(ग) पशवः
उत्तरम्- पशूनाम्

5. ‘चुगलखोर’ इति पदस्य संस्कृतम् अस्ति

(क) दुष्टः
(ख) नीचः
(ग) खलः उत्तरम्
(घ) पिशुनः
उत्तरम्- पिशुनः

6. ‘परैरपि’ इति पदस्य सन्धिविच्छेदः अस्ति

(क) परै + रपि
(ख) परैर + पि
(ग) परैः + र्पि
(घ) परैः + अपि
उत्तरम् परैः + अपि

7. ‘भवन्ति’ क्रियापदे कः लकारः ?

(क) लट्
(ख) लङ्
(ग) लोट
(घ) लृट्
उत्तरम्- लट्

8. ‘व्यसनिनः’ शब्दस्य किम् अर्थः ?

(क) बुरा किया
(ख) दुष्टता
(ग) बुरी लत वालों की
(घ) दुष्टताओं की
उत्तरम्- बुरी लत वालों की

9. ‘गुणाः’ विपरीतार्थकः शब्दः किम् ?

(क) निर्गुणाः
(ख) दोषाः
(ग) मधुरम्
(घ)
उत्तरम्- (ख) दोषाः ___

10. तृणं न खादन् ……….. जीवमानः।

(क) अत्र
(ख) एव
(ग) अपि
(घ) इव
उत्तरम्- अपि

II. निम्न पदेषु विभक्तिः वचनं च लिखत

मूलशब्द विभक्तिः वचनम्
1. तृणम् . _
2. नद्यः _
3. कृपणः _
उत्तरम्-
मूलशब्द विभक्तिः वचनम्
1. तृणम् द्वितीया एकवचनम्
2. नद्यः प्रथमा बहुवचनम्
3. कृपणः प्रथमा एकवचनम

इस पोस्ट में आपको NCERT Solutions Ruchira Chapter 1 सुभाषितानि Questions and Answers Class 8 Sanskrit Chapter 1 Subhashitani कक्षा 8 एनसीईआरटी संस्कृत अध्याय 1 सुभाषितानि NCERT Solutions Class 8 Sanskrit chapter 1 Sanskrit Class 8 Chapter 1 PDF class 8 sanskrit chapter 1 subhashitani mcq questions ncert class 8 sanskrit chapter 1 pdf with answers कक्षा 8 संस्कृत पाठ 1 सुभाषितानि प्रश्न उत्तर class 8 Sanskrit chapter 1 notes सुभाषितानि सुभाषितानि के प्रश्न उत्तर सुभाषितानि पाठ के प्रश्न उत्तर से संबंधित पूरी जानकारी दी गई है अगर इसके बारे में आपका कोई भी सवाल या सुझाव हो तो नीचे कमेंट करके हम से जरूर पूछें और अगर आपको यह जानकारी फायदेमंद लगे तो अपने दोस्तों के साथ शेयर जरूर करें

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top